PALLUA – SIMBOL I DASHURISË DHE PERRENIALES
Zogjt në pjesën më të madhe të kulturave botërore e paraqesin dashurinë e pastër hyjnore dhe relacionin midis qiellit dhe tokës. Në besimet e popujve të lashtë ata kanë qenë simbole të pavdekshmërisë. Pallua , në veçanti, në artin e hershëm mesjetar ka paraqitur dëshirën e pashuar të njeriut për amshueshmërinë. Është burim, rilindje, përhershmëri dhe dashuri. Paraqet segment të rëndësishëm të relacioneve kozmike dhe karierës së suksesshme. Ka qëndrim me krenari dhe mburrje fisnike, posaçërisht, me pendët shumëngjyrëshe dhe xhufkën në kokë. Pendët e tij e simbolizojnë kupën qiellore të stolisur me yje, hënë dhe trupa të tjerë në lëvizje.Pallua është i njohur si zog me qindra sy dhe që ka dëshirë të jetë prezent me ngrohtësi në çdo mjedis të mirë.
Në kulturat e vjetra është besuar se vallëzon para se qielli ta lëshojë mëshirën nëpërmjet të shiut. Simbolika e dashurisë, mirëqenies dhe koherencës së shpirtit me trupin, ka ndikuar që pendët t’i shfrytëzohen në pastrimin e mjedisit për rituale në kulturat e ndryshme të lindjes. Është edhe simbol i besnikërisë deri në vdekje.
Vetëm artisti ka mundësi që tërë këtë kolorit dhe kosmopolitizëm të ideve dhe mendimeve ta komponojë brenda një hapësire unike, prandaj edhe Hegeli, artin do ta konsiderojë si dukuri e shpirtit. Piktoreja e re dhe me perspektivë, Vesa, nga aspekti i platformës ideore estetike ka zgjedhur subjekt shumë adekuat për ekspozitën e saj të parë, e ka zgjedhur palluan, e vetëdishme ezoterikisht për pastërtinë, permanencën dhe karierën e suksesshme, që e simbolizon.
Pallua, në pikturat e Vesës, nuk është i bartur me karakteristikat anatomike, por me cilësitë metafizike, dhe si pasojë e përjetimit të brendshëm të saj.
Pallua në disa piktura është i bartur me qëndrimin mburrës, që në një mënyrë e shpreh insistimin e autores për vendzënie krenare në mjedisin që e rrethon . Në disa të tjera është prezentuar me koloritin e bishtit dhe pendëve si metaforë e mikrokozmosit që artisti e përjeton në shpirtin e vet të frymëzuar nga pafundësia. Dikund në qendër të vëmendjes e ka syrin dhe sikur dëshiron të afrohet sy në sy me shoqërinë.
Vesa duket e impresioniuar prej personit fiziko-kuptimor të palloit, mirë po pikturat e saja kanë karakter ekspresionist të prezentimit të brengës për përfaqësimin e përhershmërisë së të mirës dhe të bukurës. Ekspresionizmi i piktores së re është shprehur nëpërmjet të krenarisë së gjeneratës së re për ta bërë të duhurën, por njëkohësisht edhe brengës për pamundësitë reale të veprimit shoqëror. Tëhuajësimi është gjithashtu një problem që nga syri i palloit që sheh nga lartë, duket nënçmuese dhe inferiore.
Organikja e tërë është e formuar nga një `domosdoshmëri e brendshme` e cila lind nga `dinamika e brendshme e atmosferës së situatës` . `Imazhi` kësisoj, është i skalitur në ritmin e domosdoshmërisë, dhe jo në atë të `imagjinatës`. Kjo mund paksa të duket e habitshme për ne kur dihet fakti se në të kaluarën e kanë patur bindjen se imazhi do të duhej të jetë në mendjen e artistit. Imazhi gjithmonë para-ekziston në formën preliminare (primordiale) – ose ajo vjen nga shpirti – dhe që është njëherazi e prodhuar nga akti spiritualo-artistik.
Vesa në punimet e saja është përqëndruar në ngjyrën e kaltër që është në përpjesshmëri të drejtë kuptimore me format e përdorura në pëlhurë. E kaltërta është ngjyrë e seriozitetit, ajo e simbolizon besnikërinë, urtinë, inteligjencën, të vërtetën, qetësinë. Herë pas here në pikturat në plan të parë del edhe e kuqërremta, që e bashkon energjinë e të kuqes dhe fatin e të verdhës. Është në raport të ngushtë me gëzimin dhe diellin. E kuqërremta e errët, siç është në disa nga pikturat e Vesës, është shfaqje e brengës, për shkak të pabesisë, që në këtë rast e shpreh përmasën ekspresioniste në pikturat e autores së re.
Teknika e pikturave është e kombinuar, akril me vaj dhe në disa punime haset edhe kollazhi në sipërfaqe të pëlhurës me qëllim që të mbështetet platforma ideore. Vija e lakuar e përdorur për ta rrokur natyrshmërinë e formave, e tërhjek soditësin të depërtojë në ezoterikën e trajtës dhe të ballfaqohet me fotografitë e imagjinatës së vete, me një fjalë të inspektojë brendinë individuale.
Vëllimi, masa dhe harmonia mes vijës, ngjyrës dhe formës është e përdorur në korelacion me intimitetin e piktores së re, që në raste të këtilla, edhe nuk ka mundësi të identifikohet në përpikëri.
Pikturat e guximshme të Vesës paraqesin një hap të parë në hapërimin e saj me besnikëri, krenari dhe këmbëngulje drejt sukseseve të reja…
METIN IZETI
