Category: Shenja

Siç kanë paralajmëruar shumë poetë sufinj dhe evlija, poezia e tyre fillon në një nivel metaforik, për të treguar kuptimet e mirëfillta që nuk janë ato që na vijnë për herë të parë në mendje kur i lexojmë dhe se që të gjitha rrotullohen rreth Hyjnores.

Shkruan: Metin IZETI, Tetovë

Tesavvufi është rruga e dashurisë, e dijes dhe e përkushtimit ndaj Zotit dhe, në të njëjtën kohë, rruga e njohjes së esencës të vet Qenies. Urtësia e tesavvufit mund të gjendet në poezi, rrëfenja, kaligrafi, filozofi, gjeometri, stërvitje shpirtërore, muzikë dhe art. Në tesavvuf, simbolizmi luan një rol shumë të rëndësishëm. Ai është ura ndërmjet ekzoterizmit dhe ezoterizmit, dimensionit të jashtëm dhe të brendshëm, të njohur dhe të panjohur, lëndores dhe tejlëndores, burimit dhe destinacionit, njeriut dhe Zotit. Në mësimet sufiste, simbolet janë të rëndësishme pikërisht sepse doktrina ezoterike mund të transmetohet vetëm nëpërmjet tyre. Përvoja sufiste mund të ndahet me të tjerët vetëm përmes aludimeve, imazheve dhe simboleve. Kuptimi i simbolit bëhet më kompleks sa më shumë që objekti largohet nga e njohura e përgjithshme. Nevojitet një simbol për të kapërcyer iluzionin e botës së dukshme si të vetmen reale. Bota e simboleve hyn ngadalë në brendinë e njeriut. Njeriu, fillimisht, duhet të hyjë në vetvete dhe të zbulojë brendësinë e qenies së tij, që është krijuar sipas kriterit të Zotit. Duke e njohur veten, njeriu mëson të njohë gjërat dhe të distancohet nga ata që i sheh si pengesë në rrugën e tij. Ky udhëtim konsiston me të mësuarit rreth mundësive të trupit, zemrës dhe shpirtit. Me çdo kthim të ri tek vetja, njeriu e ndjen praninë e Zotit gjithnjë e më shumë. Te çdo njeri ekziston një element hyjnor që fshihet dhe që është pjesë e tij. Duke u bërë i vetëdijshëm për thellësinë e tij, ai zbulon një pjesë të vetes që nuk e ka origjinën prej tij. Kur ia del mbanë për të heshtur zhurmën e botës së jashtme, ai fillon ta dëgjojë zhurmën e heshtjes. Në një mori idesh, mendimesh dhe qëndrimesh, ai do të anojë tek Njëshi. Duke u fokusuar te Zoti, bota e jashtme do të bëhet e parëndësishme për të.

Si rrjedhojë e këtij konteksti të poezisë sufiste, shpeshherë ajo është keqkuptuar në periudhën bashkëkohore, me dëshirë ose pa vetëdije, nga kultura e kabaresë. Kur lexoni poezinë e Xhelaluddin Rumiut ose poezitë e ndonjë figure tjetër sufiste, duhet të dini se kur përmendet vera nuk është fjala për verën dhe kur përmendet Lejla nuk është fjala për një femër. Është mjaft dëshpëruese të thuash ose të mendosh se si sufinjtë e mëdhenj, si Mevlana, kthehen në të dehur dhe tërbohen për partnerët e tyre të dashurisë ose që nuk mund të kapërcejnë humbjen e dashnoreve të tyre. Kjo është pikërisht ajo që ka bërë përvetësimi keqdashës i poezisë sufiste për dashurinë nga koncepti kabare i kulturës moderne.

Arsyeja që ne e duam kaq shumë poezinë është se ajo është një hapësirë ku ne e lëmë imagjinatën tonë të hapërojë lirshëm. Poetët më të mirë janë ata me të cilët shumica e njerëzve mund të identifikohen në një farë mënyre. Poezitë që flasin për kuptime universale mund të jenë fleksibile në zbatim, në kontekste të ndryshme, duke u bërë kështu një vend ngushëllimi për lexuesit. Megjithatë, ky aktivitet bëhet i pandershëm kur poeti dhe konteksti në të cilin ai ka shkruar manipulohen për t’iu përshtatur projeksioneve të grupeve të caktuara. Për shembull, poezia e Mevlanas mund të përmblidhet në një rresht: “Vërtet, çdo gjë përveç Zotit është gënjeshtër”. Por sot, thëniet e tij duket se citohen në kontekst: “Në të vërtetë, çdo gjë përveç të dashurës ose të dashurit tim është gënjeshtër”!!!

Abuzimi me poezinë sufiste është simptomë e një kombinimi të materializmit dhe vetëshpirtërisë në kulturën moderne. Tema që përshkon lëvizjet e kohës së re ka të bëjë me përjetimin e “Unit” sepse është një mënyrë për të përjetuar “Perëndinë” brenda vetes. Theksi i kohës së re në vetë-shpirtërinë është i rrënjosur në okultizmin e modernizimit të mbrapshtë. Është një formë besimi i detradicionalizuar, që përvetëson fenë, duke e transformuar mbështetjen e një individi në “zërat e brendshëm” dhe duke hedhur poshtë çdo autoritet të jashtëm. Vetja sundon në vendin e gjithçkaje që është jashtë tij. Është ironike, pra, që simbolika fetare sufiste, e cila përdorej për të shprehur shkrirjen e Vetes në prani të Hyjnores, tani të përdoret për të shprehur kënaqësinë e vetes në praninë e tjetrit.

Siç kanë paralajmëruar shumë poetë sufinj dhe evlija, poezia e tyre fillon në një nivel metaforik, për të treguar kuptimet e mirëfillta që nuk janë ato që na vijnë për herë të parë në mendje kur i lexojmë dhe se që të gjitha rrotullohen rreth Hyjnores.

Duke adhuruar Veten, lëvizjet e kohës së re inkurajojnë një formë neopaganizmi, i cili mbijeton duke përvetësuar dhe konsumuar simbolikën fetare. Duke pasur parasysh natyrën individuale të procesit të konsumit, kuptimet përfundimtare të destinuara për simbolet fetare shkëmbehen me përvoja relative të adhurimit të vetvetes, gjë që për ironi i bën simbolet përfundimisht të pakuptimta.

Për më tepër, duke pasur parasysh zhvillimin e njëpasnjëshëm të lëvizjeve në kohën e re në kontekst të kulturës popullore, krahas fesë, mund të pritet që abuzimi popullor i simbolizmit fetar të ketë ndikim edhe në fe. Ndërkaq, simbolet fetare, që paraqiten jashtë kontekstit në të cilin janë krijuar për të shërbyer në ideologjinë e tyre, fillojnë të humbasin kuptimin e tyre për fetarin në një mënyrë tinëzare që përdhos të shenjtën dhe i jep shenjtëri laikes.

Kundërpërvetësimi i poezisë sufiste mund të shihet si rezultat i mosnjohjes së mënyrës në të cilën sufinjtë i dhanë indikacionet e tyre. Për shembull, dehja e verës i referohet humbjes së ndjenjës së vetvetes racionale në një det dashurie hyjnore. Një tavernë (mejhane) është një përvojë e të qenit i mbingarkuar nga të qenit i rrethuar nga Prania Hyjnore. Lejla është një emër femëror arab që nga ana gjuhësore i referohet natës më të errët të muajit dhe në poezinë sufiste i referohet zonës së fshehur, që fshihet pas dukurive të jashtme të kësaj bote. Vargu sufist i poezisë që flet për dehjen nga një gllënjkë vere e servirur në një tavernë para se Lejla të shfaqet e zhveshur, nuk flet assesi për dehjen dhe humbjen e mendjes nga dashuria për një grua përpara se të kënaqë dëshirën e saj epshore për të.

Në poezinë sufiste hasim shpesh simbolin e femrës. Sufinjtë u frymëzuan nga bukuria e fytyrës femërore që për ta është një paraqitje e vetë bukurisë hyjnore. Ibn Arabiu thotë: “Gruaja është një formë, nga më të lartat, e bukurisë tokësore, por bukuria femërore është e parëndësishme, përveç nëse është një fenomen dhe një reflektim i cilësive hyjnore. … Ne e dimë se nuk mund ta konsiderojmë të Lartësuarin si diçka konkrete, por atë, femrën, e shoh si një bukuri ku është vatërzuar bukuria e cilësisë Xhemal/E bukura e Allahut xh.sh. Sytë e një gruaje janë një fole drite dhe goja e saj është instrumenti më i bukur për të përkujtuar emrat hyjnorë”. “Pika poshtë shkronjës arabe bā’ simbolizon thelbin hyjnor, një errësirë ​​e fshehtë, e thellë. Është unike, por përfshin të gjitha fenomenet. Sufinjtë mendojnë kështu dhe thonë se pika nën këtë shkronjë korrespondon me qendrën e zemrës. Aty drejtohet dëshira. Rinia simbolizon hyjnoren, më drejt thelbin në pamjen e tij të jashtme. Flokët simbolizojnë thelbin hyjnor në fshehtësinë e Tij si fenomen i brendshëm. Ashtu si fytyra, flokët janë të mbuluara për shkak të fuqisë së shenjtë që zotërojnë.”

Përdorimi i bollshëm i metaforave dhe mjeteve të ndryshme retorike në poezinë sufiste i ka polarizuar që në fillim teologët myslimanë. Disa nga deklaratat e tyre, të marra fjalë për fjale, janë në kontrast të drejtpërdrejtë me besimet dhe praktikat themelore në Islam. Ky polarizim u përkeqësua nga simbolika sufiste, e cila në mënyrë të pashmangshme do të çonte në keqinterpretime nëse dikush nuk njihej me të.

Vera, taverna (mejhania) dhe Lejla janë ndër simbolet e përsëritura që fillimisht kuptohen në një nivel të mirëfilltë në kulturën popullore përpara se të kuptohen si metafora. Megjithatë, siç kanë paralajmëruar shumë poetë sufinj dhe evlija, poezia e tyre fillon në një nivel metaforik për të treguar kuptimet e mirëfillta që nuk janë ato që të vijnë në mendje për herë të parë sapo t’i lexosh, por, përkundrazi, që të gjitha rrotullohen rreth Hyjnores. Është interesante të theksohet se nga frika e keqpërdorimit të simboleve të tyre, autorë të ndryshëm sufinj kanë paralajmëruar të mos lexohen veprat e tyre pa udhëzimin e një mësuesi.

Një nga lajtmotivet më të rëndësishme dhe më të përmendura që përshkon të gjitha veprat dhe në të gjithë letërsinë sufiste është dashuria për Zotin. Sufiu, për shkak të ndjenjës së kësaj dashurie heq dorë nga gjithçka që zotëron dhe nga vetja. Një nga poetët sufi më pjellorë i temave të dashurisë është sigurisht Mensur Hallaxhi, shehidi i dashurisë metafizike, i cili ka kënduar si më poshtë:

“Unë e kam ndarë zemrën time nga kjo botë –

 Zemra ime dhe Ti nuk janë ndarë.

 Dhe kur ëndrra më mbyll sytë,

 Të gjej mes syrit dhe qepallës »

Nuk është e pazakontë të gjesh në traditën sufiste fraza të tilla si: “Ne jemi një popull i metaforave, jo literaliteteve” dhe “Metaforat janë për ne ajo që literaliteti është për të tjerët”. Për këtë arsye Gazaliu (1056-1111) ka thënë se askush nuk u përpoq të shpjegonte thelbin e asaj që sufinjtë po flisnin, prandaj shumica e atyre që shpjegonin në trajtë literare kanë bërë një gabim të qartë. Ai gjithashtu ka thënë: “Dije se mrekullitë e zemrës janë përtej përvojës shqisore”.

Prandaj, nëse dikush dëshiron të kuptojë më mirë se për çfarë kanë folur Hafizi, Mevlana, Senaiu, Ibn Faridi dhe poetët e tjerë sufinj, duhet të ndalojë projeksionet e veta materiale dhe laike dhe ta vendosë këtë poezi në kontekstin e saj të vërtetë metafizik.

Në kulturën e materializmit dhe dukurive iluzore, veprat e Mevlanas dhe të poetëve të tjerë sufinj shërbejnë si tregues se ka diçka më shumë se ajo që përjetojmë me shqisat tona. Poezia e tyre nuk ka të bëjë fare me arratisjen përmes dehjes ose humbjes së vetëdijes për hir të një qenieje tjetër materiale. Në vend të kësaj, mesazhi i tyre shërben si përkujtues i Qenies pa formë, nga e cila krijohen të gjitha format.

Kur Mevlana flet për dashurinë e një dashnori, ai nënkupton jo vetëm dashurinë që njerëzit ndajnë me njëri-tjetrin, por edhe dashurinë që të dy ndajnë për një Qenie që i kapërcen qeniet e tyre. Në këtë rast, të dashuruarit bashkohen sepse ndajnë një dëshirë të përbashkët për të kapërcyer ndjenjën e ndërsjellë të Vetes dhe adhurimit të vetvetes. Nëse kjo nuk vlerësohet, thellësia e fjalëve të Mevlanas nuk do të dihet ashtu siç duhet dhe do të rrezikojmë ta humbasim plotësisht rëndësinë e tyre.

Hapësira poetike sufiste, gjatë historisë, por edhe në analizën e hijerognozës në të tashmen e përhershme, bie në sferën e gjuhës dhe shndërrohet në “përmbajtje” vetëm si element përbërës i dikotomisë përmbajtje-shprehje. Poezia sufiste, në realitet, flet për të pashprehurën e përmbajtjes. Këtu fjala nuk është për marrëdhëniet e përmbajtjes dhe shprehjes, porse për pamundësinë e sferës së gjuhës me përmbajtjen dhe shprehjen e saj jashtë gjuhës që i takon tejfizikes.

Fjalët dhe vargjet e poezisë sufiste janë në gjuhën pereniale e cila e krijon botën e vet. Ajo i diskuton edhe çështjet e përshtatshmërisë së botës së krijuar me gjuhë dhe të botës që ekziston jashtë lidhjeve me gjuhën. “Ndjekësit e shpirtit (ehl-i hal) ndiejnë kënaqësi dhe gëzohen vetëm prej poezisë së shkruar nga ndjekësit e rrugës së tyre dhe pikërisht për këtë edhe nuk e kuptojnë gjuhën e ekzoterikëve (zahirëve). Si të mahniten këta poetë të lartë të dashurisë hyjnore, prej njerëzve që i kopjojnë të tjerët?”, thotë një prej autorëve sufinj dhe me këtë e bart poezinë e sufinjve në relacion të drejtë me origjinën e ekzistencës dhe duke e baraspeshuar shtresën e ekzistencës me atë të shprehjes. Sufiu nuk mund të pajtohet assesi se imitimi pa ndjesi mund ta ketë përmasën estetike dhe me guxim e refuzon çdo lloj të poezisë që nuk është shkruar në kuadër të përjetimit të autorit për të padukshmen, imagjinativen, ezoteriken.

Poezia sufiste është melodi e të qenësishmes. Autori, në të, e përjeton ritmin dhe ledhatimin e qetë të gjithësisë. Ndërkaq ajo nuk bazohet në soditjen e dëgjuesve ose lexuesve të mundshëm, për shkak se është përplot me sensin e krijimit. Kjo poezi në moment e heq vëmendjen e arsyes nga çdo analizë e gjërave jashtë nesh, por edhe nga koha dhe hapësira ekzistente, si rrjedhojë nga lëndorja, dhe e koncentron vëmendjen vetëm nga bërthama e të qenit dhe esenca e ekzistentes. Si rrjedhojë, kjo na mundëson të përqendrohemi në të pastërtën dhe qenësinë e zhveshur nga forma. Është fakt se poezia, në veçanti ajo shpirtërore, është krejtësisht diçka tjetër nga shkrimet tjera. Poezia nuk mund të përkthehet në asnjë shprehje tjetër. Ajo e thith nga jeta harmoninë dhe qëllimin.

Poezia sufiste, nëpërmjet mendësisë së shumanshme, gojëtarisë sugjestive dhe dhuntisë intelektuale na shtron një literaturë të mirë për përjetimin e brendisë dhe esencës:

”… Me dëshirë që të arrij deri te e vërteta, u nisa në rrugën e alegorisë dhe i sqarova fshehtësitë, gjoja jam duke rrëfyer ndonjë tregim; O Zot, fillova që nëpërmjet Lejlës t’i sqaroj atributet Tua, ndërsa me gjuhën e Mexhnunit e shpreha nevojën time ndaj Teje dhe pandërprerë u luta… O Zot! Lejla e sekretit të Realitetit, u desh që të shihet prej pas perdes së njëshmërisë (vahdetit), të zbukurojë gjithësinë lëndore me pasqyrimin e bukurisë dhe shpirti i Mexhnunit duke shëtitur nëpër shkretëtirë, ta shohë këtë bukuri dhe ta nënshtrojë vullnetin e tij para kësaj bukurie …”. Janë këto fjalë të Fuzuliut, që më së miri e shprehin qëllimin e vërtetë të poezisë sufiste…

Nëse do të mundnin, njerëzit do të kërkonin garanci për të ardhmen, që ata të jetonin në siguri, prosperitet dhe lumturi. Por, e ardhmja është e pasigurt, po aq e pasigurt për të pasurit dhe të varfrit, të fortit dhe të dobëtit.

Shkruan: Metin IZETI

…Sikur të gjitha të vërtetat janë të njohura për të gjithë dhe të gjitha gënjeshtrat të zbuluara për këdo, të gjitha të këqijat e shënuara kudo dhe të gjitha urtësitë e treguara për të gjithë, kështu që pothuajse askush nuk do të dëgjojë më ose të ndjekë atë që duhet thënë. Njerëzit janë shumë sipërfaqësorë dhe nuk ka kohë ose durim për thelbin. Ashtu si prodhimi serik i fabrikës, duket se ka ardhur koha që edhe dija të prodhohet dhe konsumohet në fabrikë. Dhe. e gjithë kjo me porosi dhe të gjitha sipas nevojës dhe në përputhje me trendet botërore.

Dhe, ky lloj dijeje urdhërohet shpesh për hir të shfaqjes, për hir të prestigjit, për t’u zbukuruar me të, për t’u diskutuar për të, për të bërtitur. Ka gjithnjë e më shumë dituri dhe diploma serike, gjithnjë e më shumë mençuri të prodhuar nga fabrika, gjithnjë e më shumë kundër-argumente.

Ky lloj i dijes dëgjohet shumë shpejt, flitet edhe më shpejt dhe rrallë dikush kujton dhe më së paku dëshiron ta mbajë me vete. Dituria është moderne për ne vetëm për aq sa mund të tregohet dhe vërtetohet, aq sa mund të fitohet. Është e rrallë që dikush ta dojë dijen për vete.

Asnjëherë dija fetare nuk ka qenë kaq e lirë, kurrë nuk është shpërndarë në mënyrë kaq të parëndësishme, aq sipërfaqësore, aq të ritreguar në mënyrë të panevojshme, aq të cituar në mënyrë jokonsistente… dhe në atë mënyrë që vështirë se keni gjë për të thënë nga zemra në zemër. A nuk e ka në thelb dija fetare qe të dëgjohet me zemër ose të flitet me zemër? Po, feja e kërkon vetëm këtë lloj të dijes.

Pra, e kemi te domosdoshme të qëndrojmë me njerëzit dhe t’i bartim njohuritë prej zemrës ne zemër….

Nëse do të mundnin, njerëzit do të kërkonin garanci për të ardhmen, që ata të jetonin në siguri, prosperitet dhe lumturi. Por, e ardhmja është e pasigurt, po aq e pasigurt për të pasurit dhe të varfrit, të fortit dhe të dobëtit.

Unë jam i bindur për një gjë: bëni mirë, silluni pastër dhe e mira do t’ju presë në të ardhmen. Vetëm duke bërë mirë sot, këtu dhe kudo, vazhdimisht, pa llogaritje, me vetëmohim, me sinqeritet… pa asnjë formë hipokrizie, në këto dhe veprime të tilla e ardhmja është e garantuar dhe, në të, edhe siguria, mirëqenia dhe lumturia. Unë besoj se e mira që bëjmë është e përjetshme, është e pathyeshme, do të shihet dhe shpërblehet ashtu siç besoj se ka Zot dhe Ai ekziston.

Kohët e pasigurta i kërkojnë njerëzit që janë të mire dhe të vendosur për mirësinë. Kohët e krizës kërkojnë mirësinë e pastër, ndërsa kohët e trazuara zgjidhen me një akt mirësie. Prandaj, mbyllni sytë dhe jepni vetes një detyrë të re të mirësisë së pastër e të sinqertë dhe lërini fëmijët të flenë të qetë. Në krahët e së mirës dhe mirësisë suaj e ardhmja juaj do të zbresë në formën e një tryeze qiellore, nga e cila ju dhe fëmijët tuaj do të hani në mënyrë paqësore. Dhe, çfarëdo që të ndodhë, ju mos hiqni dorë nga veprimi juaj i mirësisë. Dhe, mos u dorëzoni dhe mos nënvlerësoni asgjë nga ajo rrugë e sigurt….

Të jesh besimtar kjo përfshin shumë durim, vetëkontroll dhe disiplinë të saktë. Dhe, nuk është as e lehtë, as gjithmonë e këndshme. Ndonjëherë dëgjojmë nga disa persona thënie se si besimi i zgjidhë të gjitha problemet, siç i shuan besimi të gjitha pikëllimet, siç i lehtëson besimi të gjitha shqetësimet etj. Dhe, nuk është kështu. Këto janë shpresa të rreme që personat e tillë u japin njerëzve në mënyrë populiste dhe pa përgjegjësi. Një besimtar i mirë mund të ketë më shumë probleme sesa dikush që nuk është aspak besimtar, ashtu si një besimtar i mirë mund të ketë dhimbje dhe shqetësime më të mëdha se ata që nuk janë aspak besimtarë.

Islami është përkushtim ndaj Allahut, furnizimit të Tij, urdhrit të Tij, edhe kur kjo dispozitë na sjell shqetësime dhe pikëllim. Përkushtimi ndaj Allahut nuk do të thotë domosdoshmërisht të jesh i lumtur në të, sepse disa nga furnizimet e Allahut janë të vështira, disa janë sfiduese dhe disa mezi të durueshme. Islami na mëson se të jesh besimtar do të thotë gjithashtu të tundohesh nga shqetësimi, pikëllimi, pasiguria, humbja etj. Por, fuqia e besimit na mëson ta pranojmë furnizimin e Allahut ashtu siç është dhe ta përballojmë atë, te luftojmë, ta çojmë punën deri në fund, pa hequr dorë, pa dyshim, pa e humbur besimin. Në atë bindje është besimi i vërtetë dhe i sinqerte. Kjo shpesh di të pjekë. Pothuajse si zjarri…

Mirësia është inteligjente!

Allahu sjell lajmin e mirë në Kuran: “Vërtet, Allahu i do veprat e mira”. (Bekare: 195). Të jesh njeri i mirë në parimet e Kuranit dhe Sunetit do të thotë të jesh i dobishëm në shoqëri, të jesh i mirë me përfitim, me arsye, me plan, me përgatitje. Urtësia popullore se mirësia dhe budallakia janë dy vëllezër është ngritur mbi themelet e mirësisë naive (të lindur). Dhe, me të vërtetë, ka mirësi prej së cilës nuk ka dobi. Dhe, jo vetëm që ka mirësi të padobishme, por mirësia naive e nxit disa herë edhe dëmin. Prandaj, duhet pasur kujdes që e mira që bën dhe e mira që jep nga vetja, që ajo e mirë të vijë në duart e duhura, te njerëzit e duhur, në mënyrën e duhur dhe me përfitimin e duhur.

Pejgamberi (paqja dhe bekimet e Allahut qofshin mbi të) shpesh ka folur edhe për mirësinë që nuk do të pranohet nga Allahu, për veprat e mira që nuk do t’i vijnë Allahut, për dijen e padobishme etj. Kjo është arsyeja pse mirësia fetare njerëzore është e mbushur me mençuri, njohuri dhe vetëdije të fortë. Ajo nuk është thjesht e lindur, nuk është thjesht refleksive dhe nuk është naive. Nëse mirësia më e madhe njerëzore është sjellja njerëzore dhe nëse Pejgamberi (paqja dhe bekimet e Allahut qofshin mbi të!) është dërguar për t’i thirrur njerëzit në sjelljen më të bukur, atëherë gjithë kjo është në përputhje me urtësinë perenniale: kulmi i inteligjencës njerëzore është pasqyruar në sjellje të rafinuara. Kjo është arsyeja pse gjithmonë do të shihni se njerëzit me të vërtetë të mirë (besimtarë) janë në të njëjtën kohë jashtëzakonisht inteligjentë, të zgjuar dhe të mençur, pavarësisht nga arsimimi formal. Larg naivitetit. Dhe, njerëzit kokëfortë, njerëzit e vrazhdë dhe të paturpshëm, si rregull, kanë një nivel të ulët inteligjence.

Gëlltitja e problemeve!

Ka situata të jetës dhe probleme që nuk mund të zgjidhen dhe të cilat nuk mund t’i heqësh qafe. Thjesht, disa gjëra që një person nuk mund t’i arrijë dhe përballojë në jetë pavarësisht një dëshire të madhe, disa sëmundje që një person nuk mund t’i shërojë, disa humbje të jetës nuk mund të shmangen, disa aksidente nuk mund të shmangen etj. etj.

Njeriu nuk duhet t’i fshehë problemet e pazgjidhshme prej vetes, as t’i varrosë në shpirtin e tij, as të ikë prej tyre, as të jetë frikacak para tyre. Ata duhet të gëlltiten me vetëdije si një helm i nevojshëm, të pranohen ashtu siç janë dhe me vetëdije të jetojmë me hidhërimin e tyre. Ai që jeton me guxim në mundimin e tij dhe në vështirësinë e tij, do të jetojë një jetë më të plotë se ata që kanë “gjithçka” dhe nuk dinë gjë, përveçse të ankohen, të mërziten, ta poshtërojnë veten dhe të përulen para njerëzve të tjerë. Plotësia e jetës është kuptimi i vërtetë i jetës, me problemet dhe të mirat, pikërisht ashtu siç jemi të krijuar.

Urtarët, në katër anët e botës, mësojnë të mos kemi frikë nga njerëzit, as nga jeta e vështirë, as nga puna, të mos kemi frikë nga rënia, humbja ose dështimi, të mos kemi frikë nga armiku, nga tirani, as nga kryelartët, të mos kemi frikë nga errësira, as nata,të mos kemi frikë nga trishtimi, as nga pikëllimi, as nga sëmundja.

Ata na mësojnë të kemi frikë vetëm nga vetja dhe e keqja që mund t’u bëjmë të tjerëve, sepse e keqja jonë është vuajtja më e madhe, sepse nuk ka asgjë më të keqe dhe më të poshtër se e keqja jonë. Duhet dëgjuar zëri i tyre… Kjo është arsyeja pse të afërmit e mi i këshilloj të jenë pa fund trima para njerëzve dhe para jetës, por të kenë kujdes nga e keqja e tyre si kërcënimi më i madh për shoqërinë.

Ti, thjesht, bën vetëm mirë!

Do të shihni gjatë jetës se ka nga njerëzit që janë të këqij, dashakeq, të korruptuar, të vrazhdë, egoistë, hipokritë, mendjemëdhenj, arrogantë, jo të besueshëm dhe hakmarrës…, por t’i doni njerëzit pavarësisht nga e keqja e tyre dhe jini më të mirë në të ardhmen nga ajo që jeni sot. Sepse, e mira njerëzore është e përjetshme dhe ka shkëlqim të përjetshëm, ndërsa çdo gjë tjetër është për një çast tërheqëse dhe kalimtare. Ne e kemi përjetuar atë shumë herë deri më tani. Çdo e keqe përfundimisht e kafshon veten deri në shkatërrim. Ndërkaq e mira njerëzore është si një farë që vetëm bëhet më e madhe me kalimin e kohës dhe madje edhe më e bukur. Mos hezitoni për të mirën, pasi ky është qëndrimi më i nderuar që mund të sjellë jeta. Prandaj, Ti bëhu vetëm i mirë dhe këmbëngul!